Hamilelik, her bayanın hayatında kıymetli ve unutulmaz bir dönüm noktasıdır. Fakat bu süreç, yalnızca fizikî değil, duygusal manada da büyük bir değişim yaşatabilir. Hormonlar, günlük hayatın zorlukları, bedensel değişimler ve gelecekle ilgili dertler, ruh halini ani ve bariz bir halde etkileyebilir.

Kimi vakit sevinçten gözyaşlarına, huzurdan tasaya yanlışsız bir seyahat yapmanız epeyce olağandır. Hamileliğin “ruhsal rollercoaster”ı, sandığınızdan çok daha yaygın ve katiyen yalnız değilsiniz.

Hamilelikteki ruh hali değişimlerinin en değerli nedeni, bedende yaşanan hormonel dalgalanmalardır. Östrojen ve progesteron üzere hormonlar, gebelik sürecinin her evresinde bedende çok daha yüksek düzeylerde salgılanmaya başlar.

Özellikle östrojen, gebeliğin birinci üç ayında adeta tepe yaparak, bayanların duygusal istikrarını etkileyebilir. Östrojen birebir vakitte “mutluluk hormonu” olarak bilinen serotonin ile direkt bağlantılıdır. Serotonin düzeyindeki değişiklikler, duygusal dalgalanmalara yol açabilir.

Diğer yandan, progesteron hormonu daha çok rahatlama ve gevşemeyle bağlıdır. Bu, kasları gevşetirken kimi bedensel rahatsızlıkları beraberinde getirebilir. Fakat kasların fazla gevşemesi, bir yandan yorgunluk ve duygusal hüzün üzere hislerin de tetikleyicisi olabilir.

Fiziksel değişimlerin ruh haline etkisi

Hamileliğin birinci üç ayında, bedensel değişimlerin yanı sıra sabah bulantıları üzere fizikî rahatsızlıklar, duygusal durumunuzu derinden etkileyebilir. Bulantılar, halsizlik ve iştah kaybı üzere belirtiler, anne adaylarını yataktan çıkma isteksizliğine itebilir.

İkinci trimesterdeyse, bulantıların azalmasıyla birlikte, vücuttaki süratli değişimlere alışmak da vakit alabilir. Artan kilo ve büyüyen karın, fizikî rahatsızlıkları arttırabilir ve bu da bayanın ruh halini etkileyebilir.

Son trimesterde ise, vücudun zorlukları daha da barizleşir. Yorgunluk, hareket kısıtlamaları ve uyku sorunları, doğum korkularıyla birleşince duygusal dengesizlikler daha sık görülebilir.

Ruh hali nasıl yönetilir?

1. Hamilelikte duygusal dalgalanmalar yaşamak, büsbütün doğal bir süreçtir. Kendinizi makûs hissetseniz de bu süreksiz bir devirdir. Sabırlı olun ve kendinize karşı nazik davranın.

2. Hormonların getirdiği öfke ve ruh hali değişimleri, eşinizi ya da başka aile bireylerinizi güç durumda bırakabilir. Hislerinizi açıkça paylaşmak, hem onların anlayışını sağlar hem de sizin üzerinizdeki baskıyı hafifletir.

3. Hamilelikle ilgili çok sayıda kitap ve yazı mevcut, lakin bunların hepsi olumlu bir lisan kullanmaz. Sizinle empati kurabilecek kaynaklara yönelin, bir doktor ya da doula ile konuşmak yararlı olabilir.

4. İlk trimesterdeki sabah bulantılarını hafifletmek için atıştırmalıklar, bilhassa tuzlu krakerler bulundurabilirsiniz. Ayrıyeten berbat kokulardan kaçınmak için paklık gereçlerinizi gözden geçirin.

5. Hamilelikte kâfi uyku almak, hudut sisteminizin dinlenmesini sağlar ve günün gerilimiyle başa çıkmanıza yardımcı olur. Ahenge gereksiniminizi küçümsemeyin, rahat bir uyku vücudunuzu ve ruhunuzu güzelleştirir.

6. Bir doula ile çalışmak yahut tecrübeli bir arkadaşınızdan dayanak almak, bu seyahatte yalnız olmadığınızı hissettirir. Bazen yalnızca oburlarının da emsal hisler yaşadığını duymak, rahatlatıcı olabilir.

7. Fiziksel ve zihinsel rahatlama için yoga ve meditasyon kusursuz seçeneklerdir. Bu pratikler, hem vücudunuzu hem de zihninizi güçlendirir, bebeğinizle bağ kurmanıza yardımcı olur.